Zaburzenia snu to przypadłość, z którą zmaga się nawet 45% ludzi na całym świecie. Niestety, niemal co trzecia osoba, której dotyka ten problem, nie wie, w jaki sposób może radzić sobie z bezsennością. Brak wystarczającej ilości snu odbija się na codziennym funkcjonowaniu chorego, utrudniając mu prowadzenie normalnego trybu życia. Jakie są najczęstsze przyczyny zaburzeń snu i jak je leczyć bez wizyty u specjalisty?
Dlaczego sen jest ważny?
Sen jest jedną z podstawowych potrzeb fizjologicznych, bez której człowiek nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować. Zdrowy sen wpływa nie tylko na lepsze samopoczucie i dobrą kondycję naszego organizmu, ale także na regulację gospodarki hormonalnej oraz regenerację ośrodkowego układu nerwowego. Gdy śpimy, aktywność układu nerwowego jest chwilowo wyłączona, a zamiast niej uruchamiają się mechanizmy naprawcze, dzięki którym mózg jest w stanie naprawiać uszkodzenia i regenerować komórki nerwowe.
Zaburzenia jakości i rytmu snu skutkują zatem przede wszystkim nieprawidłową pracą układu nerwowego. Osoby niewyspane są zazwyczaj osłabione, rozkojarzone, rozdrażnione, a także mają problemy z koncentracją i zapamiętywaniem. Niedobór snu powoduje u nich również osłabienie odporności i spadek szybkości reakcji, co związane jest z pojawiającym się zmęczeniem.
Co powoduje zaburzenia snu?
Zaburzenia snu kojarzone są przez wiele osób wyłącznie z bezsennością. Warto jednak wiedzieć, że wśród dyssomni wyróżnia się także takie zaburzenia jak hipersomnia (zbyt długi sen), narkolepsja (napady senności, omamy senne i paraliż przysenny), jak również zaburzenia rytmu snu i czuwania. Przypadłości te mogą być związane z nieprawidłową higieną snu, zaburzeniami psychiczno-emocjonalnymi (m.in. przewlekły stres), zaburzeniami gospodarki hormonalnej (m.in. u kobiet w okresie menopauzy lub po jej zakończeniu), a także takimi chorobami jak:
- nadczynność tarczycy;
- cukrzyca;
- bezdech senny;
- depresja;
- nerwica;
- schorzenia reumatologiczne;
- nowotwory;
- przewlekłe dolegliwości bólowe.
Jak zwalczać zaburzenia snu?
Leczenie zaburzeń snu należy rozpocząć się od zdiagnozowania przyczyny problemu. Warto zatem zgłosić się do lekarza rodzinnego, który na podstawie wywiadu przeprowadzonego z pacjentem zleci wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych, a następnie wskaże, do jakiego specjalisty możemy się udać – psychiatry, neurologa, kardiologa lub endokrynologa.
Zaburzenia snu to problem złożony, dlatego też każdy pacjent wymaga wdrożenia indywidualnej terapii. Wśród metod leczenia problemów ze snem zalicza się:
- przyjmowanie odpowiednich środków farmakologicznych, takich jak tabletki uspokajające na sen (np. Positivum);
- terapię poznawczo-behawioralną;
- chronoterapię, czyli leczenie oparte na wiedzy o tym, jak leki oraz hormony mogą wpływać na leczenie w zależności od pory dnia.
Chorym zmagającym się z zaburzeniami snu zaleca się także właściwą higienę snu, spożywanie lekkostrawnej kolacji najpóźniej 2-3 godziny przed snem oraz utrzymywanie codziennej aktywności fizycznej trwającej minimum 30 minut.
